Τι κάνετε όταν το παιδί σας αρνείται να φάει;

Παιδί που κάθεται μπροστά σε πιάτο φαγητού χωρίς να θέλει να φάει

Η ώρα του φαγητού μπορεί να εξελιχθεί σε πεδίο μάχης για πολλές οικογένειες. Όταν ένα παιδί αρνείται να φάει, οι γονείς συχνά βιώνουν άγχος, απογοήτευση ή ακόμα και ενοχές. Είναι φυσιολογικό; Είναι απλώς μια φάση; Ή μήπως υποκρύπτει κάποιο βαθύτερο πρόβλημα;

Η αλήθεια είναι ότι η άρνηση του φαγητού αποτελεί συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα στην προσχολική ηλικία, και μπορεί να προκύψει για πολλούς λόγους – από την αναζήτηση ελέγχου, μέχρι την υπερβολική πίεση των γονέων ή ακόμα και ψυχολογικούς ή ιατρικούς παράγοντες.

Ας δούμε αναλυτικά γιατί συμβαίνει αυτό και – κυρίως – τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε την κατάσταση αποτελεσματικά, με αγάπη, υπομονή και στρατηγική.

Γιατί τα παιδιά αρνούνται να φάνε;

Παιδί που αρνείται το φαγητό στρέφοντας το κεφάλι από το κουτάλι

1. Ανάπτυξη της αυτονομίας

Καθώς μεγαλώνουν, τα παιδιά αρχίζουν να διεκδικούν τον έλεγχο του σώματός τους. Το φαγητό είναι ένα από τα λίγα πράγματα που μπορούν να ελέγχουν απόλυτα. Το “όχι” στο φαγητό συχνά είναι “ναι” στην ανεξαρτησία τους.

2. Φυσιολογική μείωση της όρεξης

Μετά τον πρώτο χρόνο ζωής, ο ρυθμός ανάπτυξης μειώνεται και μαζί του και η όρεξη. Πολλά παιδιά περνούν φάσεις με λιγότερη ανάγκη για τροφή.

3. Ιατρικοί λόγοι

Προβλήματα όπως δυσανεξίες, παλινδρόμηση, αλλεργίες ή απλές λοιμώξεις μπορεί να επηρεάζουν την όρεξη.

4. Ψυχολογικοί παράγοντες

Άγχος, αλλαγές στο περιβάλλον (π.χ. μετακόμιση, παιδικός σταθμός, νέος αδερφός), ή ακόμη και υπερπροστατευτικότητα των γονέων μπορούν να επηρεάσουν τη διατροφική συμπεριφορά.

Τι να ΜΗΝ κάνετε όταν το παιδί αρνείται το φαγητό

Πριν δούμε τι πρέπει να κάνετε, ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα τι καλό είναι να αποφεύγετε:

Γονιός που προσπαθεί να ταΐσει παιδί με πίεση και ένταση

Μην το πιέζετε Η πίεση για φαγητό συνήθως φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα: ενισχύει την αντίσταση του παιδιού και φορτίζει αρνητικά τη σχέση του με το φαγητό.

Μην προσφέρετε επιβραβεύσεις τύπου “φάε και θα σου δώσω παγωτό”
Έτσι δημιουργείται η ιδέα ότι το φαγητό είναι αγγαρεία και το γλυκό το έπαθλο.

Μην κάνετε show στο τραπέζι
Η υπερβολική προσοχή μπορεί να ενισχύσει τη συμπεριφορά. Καλύτερα ουδέτερη αντιμετώπιση παρά δραματοποίηση.

Μην υποκύπτετε στις "λύσεις ανάγκης"
Αποφεύγετε να του δίνετε μόνο γάλα, πατατάκια ή μπισκότα “επειδή τουλάχιστον κάτι έφαγε”. Έτσι εδραιώνεται ένας φαύλος κύκλος.

Τι να κάνετε: Στρατηγικές και λύσεις

Παιδί που βοηθά στην προετοιμασία του φαγητού στην κουζίνα

Δημιουργήστε ρουτίνα φαγητού Τα παιδιά αγαπούν τη σταθερότητα. Ορίστε σταθερές ώρες για γεύματα και αποφύγετε τα συνεχόμενα “τσιμπολογήματα”.

Κάντε το φαγητό εμπειρία – όχι αγγαρεία Αφήστε το παιδί να συμμετέχει στην προετοιμασία, στρώσιμο τραπεζιού ή ακόμα και στο σερβίρισμα. Όταν εμπλέκεται, ενισχύεται η θετική σχέση με το φαγητό.

Μικρές μερίδες Μην τρομάζετε το παιδί με τεράστιες ποσότητες. Ακόμα και τρεις μπουκιές μπορεί να είναι μεγάλη επιτυχία.

Προσφέρετε ποικιλία χωρίς πίεση Μην του δίνετε πάντα τα ίδια. Δώστε του ευκαιρίες να δοκιμάσει νέες γεύσεις, χωρίς να το πιέσετε να “τελειώσει το πιάτο του”.

Εφαρμόστε τη "Μέθοδο Satter" Η διατροφολόγος Ellyn Satter προτείνει ότι ο γονιός αποφασίζει ΤΙ, ΠΟΥ και ΠΟΤΕ τρώγεται το φαγητό, ενώ το παιδί αποφασίζει ΠΟΣΟ και ΑΝ θα φάει.

Πότε να ανησυχήσετε;

Παιδίατρος συζητά με γονέα για τη διατροφή του παιδιού

Παρόλο που συνήθως η άρνηση του φαγητού είναι παροδική, υπάρχουν ενδείξεις που δείχνουν ότι χρειάζεται η βοήθεια ειδικού:

Σημαντική απώλεια βάρους

Παρατεταμένη άρνηση φαγητού (πάνω από 2-3 εβδομάδες)

Σημάδια υποσιτισμού ή έλλειψης ενέργειας

Φόβος ή άγχος μπροστά στο φαγητό

Αντεκδίκηση ή θυμός γύρω από τη διαδικασία φαγητού

Σε αυτές τις περιπτώσεις, μια αξιολόγηση από παιδίατρο, παιδοψυχολόγο ή διατροφολόγο είναι απαραίτητη.

Πρακτικά tips για καθημερινή χρήση

Χρωματιστό παιδικό πιάτο με υγιεινά και ελκυστικά τρόφιμα

Βάλτε χρώμα στο πιάτο: Τα παιδιά τρώνε πρώτα με τα μάτια. Καρότα, πιπεριές, μπιζέλια, ντοματίνια δημιουργούν ένα “παιχνιδιάρικο” πιάτο.
Αποφύγετε την οθόνη: Τρώγοντας μπροστά σε tablet ή TV, το παιδί “μηχανικά” καταπίνει, χωρίς να συνδέει το φαγητό με την πείνα.
Ορίστε καλό παράδειγμα: Αν εσείς δεν τρώτε λαχανικά, πώς θα τα φάει το παιδί;
Αξιοποιήστε την πείνα: Αν έχει φάει μπανάνα ή χυμό λίγο πριν το φαγητό, δεν θα πεινάει. Αφήστε χώρο στην πείνα να εμφανιστεί.
Μην σχολιάζετε αρνητικά: Αν δεν έφαγε, μη φωνάξετε, μην ειρωνευτείτε. Απλώς σηκώστε το πιάτο με ηρεμία.

Τι να πείτε στο παιδί;

Γονέας μιλά ήρεμα και με κατανόηση στο παιδί κατά τη διάρκεια του φαγητού

"Το φαγητό είναι έτοιμο, αν πεινάσεις είμαι εδώ."

"Μπορείς να δοκιμάσεις μια μπουκιά, αν δε σου αρέσει δεν πειράζει."

"Σήμερα έχουμε κολοκυθάκια! Θυμάσαι που τα είχαμε φάει και στον παππού;"

"Μου αρέσει πολύ όταν δοκιμάζεις νέα πράγματα."

Όχι πόλεμος – Αγάπη και Υπομονή

Γονιός αγκαλιάζει παιδί δείχνοντας κατανόηση στην ώρα του φαγητού

Η ώρα του φαγητού πρέπει να είναι στιγμή επικοινωνίας, όχι σύγκρουσης. Στην τελική, το πιο σημαντικό δεν είναι να φάει "όλο του το πιάτο", αλλά να αναπτύξει μια υγιή σχέση με το φαγητό. Η εμπιστοσύνη, η σταθερότητα και το καλό παράδειγμα έχουν περισσότερη δύναμη από τις φωνές ή τις ανταμοιβές.

Συμπέρασμα

Το παιδί σας δεν είναι "δύσκολο" ή "κακομαθημένο" επειδή αρνείται να φάει. Πιθανότατα βιώνει μια φυσιολογική φάση ανάπτυξης ή προσπαθεί να επικοινωνήσει κάτι. Με σωστή προσέγγιση, κατανόηση και συνέπεια, θα μπορέσετε να ξεπεράσετε την πρόκληση και να μετατρέψετε την ώρα του φαγητού σε μια ήρεμη, ευχάριστη και γεμάτη αγάπη στιγμή.

Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε το

κοινοποίηση σε κάποιος που

το χρειάζεται