think better transparent

15 Μαΐου, 2025

Επιστήμη & Σκέψη

Τι είναι η Κριτική Σκέψη;

Anthropos Pou Skeftetai Vathia Me Grafikous Ston Nou Tou

Η κριτική σκέψη είναι η ικανότητα να αξιολογείς πληροφορίες, επιχειρήματα και καταστάσεις με λογική, ανάλυση και αντικειμενικότητα. Δεν σημαίνει να είσαι αρνητικός ή να απορρίπτεις τα πάντα, αλλά να εξετάζεις κάθε στοιχείο με ερωτήματα όπως «είναι αληθές;», «ποιος το λέει;», «με ποιο σκοπό;».

Γιατί είναι τόσο σημαντική σήμερα;

Στην εποχή της πληροφορίας (και της παραπληροφόρησης), η κριτική σκέψη είναι σωσίβιο. Από τις ειδήσεις μέχρι τις αποφάσεις που παίρνεις στη δουλειά ή στις σχέσεις σου, η ικανότητα να αξιολογείς ψύχραιμα είναι πολύτιμη.

Κίνδυνος: Fake news και αλγόριθμοι

Psifiakes Plirofories Kai Pseudeis Eidiseis Se Othoni Kinhtou

Τα social media και οι αλγόριθμοι παρουσιάζουν μόνο ό,τι “συμφωνεί” με τις απόψεις μας. Έτσι, δημιουργούνται "φούσκες επιβεβαίωσης". Η κριτική σκέψη σπάει αυτές τις φούσκες και σε βοηθά να βλέπεις την πλήρη εικόνα.

Πώς αναπτύσσεται η Κριτική Σκέψη;

- Μάθε να αμφισβητείς (με ευγένεια, αλλά σταθερά).

- Σκέψου πριν αντιδράσεις.

- Μάθε να ψάχνεις πηγές και στοιχεία.

- Αναγνώρισε τα λογικά σφάλματα (λογικές πλάνες).

Πρακτικά Παραδείγματα:

1. Οικονομική Απόφαση: Αν σου προτείνουν μια “σίγουρη επένδυση”, ρώτησε: Ποιος την προτείνει; Τι συμφέρον έχει; Ποια είναι τα ρίσκα;

2. Δημόσια Συζήτηση: Όταν ακούς κάτι στην τηλεόραση, ψάξε εναλλακτικές πηγές, και κυρίως, ακολούθησε τα δεδομένα, όχι τα συναισθήματα.

Επιστημονικές Βάσεις

Έρευνες δείχνουν ότι άτομα με αναπτυγμένη κριτική σκέψη:

* έχουν λιγότερη γνωστική προκατάληψη

* αντιλαμβάνονται καλύτερα την προπαγάνδα

* προσαρμόζονται καλύτερα στις αλλαγές

Ασκήσεις για Ενίσχυση Κριτικής Σκέψης

- “Σκέψου το αντίθετο”: Πώς θα έβλεπα αυτό το θέμα από την αντίθετη πλευρά;

- Καθημερινή αυτοπαρατήρηση: Σε τι συμπέρασμα έφτασα σήμερα χωρίς να έχω όλα τα δεδομένα;

- Διασταύρωση πηγών: Πριν πιστέψεις ή μοιραστείς κάτι, αναζήτησέ το σε 2-3 διαφορετικά sites.

Κριτική σκέψη = Ελευθερία

Το να σκέφτεσαι κριτικά δεν σημαίνει να αμφιβάλλεις για όλα. Σημαίνει να αποφασίζεις με βάση τη λογική σου και όχι την πίεση των άλλων. Είναι το εργαλείο του ελεύθερου νου.